Połská Małba okolo 1900

23 czerwca 2011 r. w Słowackiej Narodowej Galerii w Bratysławie została otwarta wystawa  Połská Małba okolo 1900 (Malarstwo polskie około 1900) przygotowana przez Muzeum Narodowe w Warszawie, ujęta w „Programie współpracy między Ministrem Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej a Ministerstwem Kultury Republiki Słowackiej na lata 2009–2011”. Jej scenariusz powstał w oparciu o zbiory Muzeum Narodowego w Warszawie, dzieła własne uzupełniono kilkoma zdeponowanymi w Muzeum obrazami z kolekcji prywatnych. Ekspozycję można będzie oglądać do 18 września 2011 r. Wystawie towarzyszy ilustrowany katalog przygotowany przez pracowników Zbiorów Sztuki Polskiej Nowożytnej Muzeum Narodowego w Warszawie, opublikowany w języku słowackim. Opracowanie koncepcji i scenariusza wystaw oraz redakcja naukowa katalogu – Ewa Micke-Broniarek. Komisarz wystawy ze strony Słowackiej Narodowej Galerii – Alexandra Homolová.

Na wystawie zaprezentowano dzieła dwudziestu sześciu wybitnych malarzy polskich, wybranych spośród plejady artystów działających na przełomie XIX i XX wieku, związanych z formacją kulturową Młodej Polski. Okres ten charakteryzowała różnorodność postaw estetycznych oraz poszukiwań artystycznych. Młodzi twórcy pragnęli się wyzwolić od skonwencjonalizowanych już doktryn historyzmu, akademizmu czy realizmu, a ich dążenia i osiągnięcia artystyczne powstawały w relacji do najważniejszych nurtów ówczesnej sztuki europejskiej, przede wszystkim impresjonizmu i symbolizmu. Zwolennicy impresjonizmu wyszli ze sztalugami w plener, chwytali na gorąco wybrane fragmenty natury, rejestrując rozmaitość form i barw ustawicznie zmieniających się w blasku światła słonecznego. Natomiast ci malarze, których fascynowało bogactwo i wieloznaczność symbolicznego języka wypowiedzi artystycznej pragnęli raczej sugerować określone treści czy nastroje, niż opisywać postrzeganą zmysłowo rzeczywistość. Akcentując rolę indywidualności twórczej, starali się zgłębiać tajemnice duszy człowieka, odsłaniać wewnętrzne życie natury, kreować nowe, subiektywnie postrzegane wizje rzeczywistości. Ujęty w scenariuszu wystawy zespół 84 obrazów został starannie dobrany, zarówno pod względem możliwości zaprezentowania bogactwa nurtów artystycznych w sztuce Młodej Polski – impresjonizmu, symbolizmu, intymizmu, syntetyzmu, secesji czy wczesnego ekspresjonizmu – jak i najważniejszych w gatunków tematycznych, takich jak pejzaż, widok wnętrza, portret, martwa natura, a także scena figuralna o charakterze fantastyczno-symbolicznym.

Na wystawie można oglądać prace: Teodora Axentowicza, Olgi Boznańskiej, Józefa Chełmońskiego (późne prace), Jana Ciąglińskiego, Juliana Fałata, Aleksandra Gierymskiego, Konrada Krzyżanowskiego, Ludwika de Laveaux, Jacka Malczewskiego, Józefa Mehoffera, Edwarda Okunia, Józefa Pankiewicza, Władysława Podkowińskiego, Ferdynanda Ruszczyca, Kazimierza Stabrowskiego, Władysława Ślewińskiego, Wojciecha Weissa, Witolda Wojtkiewicza, Leona Wyczółkowskiego, Stanisława Wyspiańskiego, a także Jana Stanisławskiego oraz jego najwybitniejszych uczniów: Stanisława Czajkowskiego, Stefana Filipkiewicza, Stanisława Gałka, Stanisława Kamockiego, Henryka Szczyglińskiego.