Zofia Stryjeńska. 1891-1976

Pierwsza powojenna wystawa monograficzna najsłynniejszej polskiej artystki dwudziestolecia międzywojennego – po prezentacjach w Muzeach Narodowych w Krakowie i Poznaniu – została otwarta w nowej aranżacji w Muzeum Narodowym w Warszawie.

Muzeum warszawskie posiada największą kolekcję prac Stryjeńskiej, w której znajdują się jej najważniejsze realizacje, jak wielkoformatowe prace z lat 20.: dekoracyjne panneaux z przedstawieniem alegorii miesięcy Pory roku do Pawilonu Polskiego na Międzynarodowej Wystawie Sztuki Dekoracyjnej
w Paryżu 1925 roku (odznaczone Grand Prix), alegorie Ogień i Woda do Poselstwa Polskiego w Sofii (1928); cykl Pascha (1917–1918), czy kompletne teki Bożki słowiańskie (1918, 1922, 1934), łącznie z monumentalnymi projektami na ten temat do Baszty Senatorskiej na Wawelu (1917).

Zofia Stryjeńska należała do najbarwniejszych postaci życia artystycznego międzywojennej Polski. Jego centrum stała się Warszawa, gdzie artystka zamieszkała na stałe w połowie lat 20. Wówczas to – uczestnicząc aktywnie w życiu plastycznym, literackim i teatralnym stolicy – Stryjeńska stała się symbolem pewnej epoki, trafiając przede wszystkim w sedno gustów ówczesnej inteligencji. Fenomen Stryjeńskiej jest także niezwykły na tle międzynarodowym – ze względu na pozycję, jaką w sztuce oficjalnej nowego państwa zajmowała kobieta.

Była artystką niezwykle wszechstronną: projektowała gobeliny, dekorowała transatlantyki m/s Batory (1934) i m/s Piłsudski (1935); winiarnię Fukiera i cukiernię Wedla w Warszawie (1935), projektowała wzory dekoracyjne dla Fabryki Porcelany w Ćmielowie, jak również plakaty i pocztówki, druki reklamowe i zabawki, działała na polu scenografii. Wszystkie te dziedziny twórczości Stryjeńskiej zostały ukazane na wystawie, która w związku z tym stanowi bogatą prezentację stylu lat 20. i 30. od malarstwa i grafiki po dekorację wnętrz, projekty kostiumów, kilimów i tkanin – wypożyczonych z bardzo wielu instytucji publicznych i kolekcji prywatnych. 

Ważnym aspektem wystawy jest ukazanie po raz pierwszy nieznanych prac ze zbiorów rodziny artystki. Są to zarówno zabawne rysunki małej Zosi, jak też dotychczas nieprezentowane prace z lat 40., kameralne portrety rodzinne, a także, wychodzące poza malarstwo, powojenne próby odnalezienia systemu harmonii dźwięków i kolorów – synestezji.  

Wystawa Stryjeńskiej, po zorganizowanej w 2001 roku wystawie grupy Rytm (z którą była związana) i Wyprawie w dwudziestolecie z 2008 r. ma szansę stać się kolejną odsłoną sztuki polskiej między wojnami, budzącej dziś żywe zainteresowanie publiczności.

Komisarz wystawy: dr Katarzyna Nowakowska-Sito

Wystawa przygotowana przez Muzeum Narodowe w Krakowie według koncepcji Światosława Lenartowicza

Wystawa w Muzeum Narodowym w Warszawie została dofinansowana ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.