Mała forma, wielka sztuka

Komisarz wystawy: Zofia Keler Pigłowska

Wystawa  jest prezentacją  małych  form graficznych sztuki użytkowej -  banknotów, druków wartościowych, dokumentów podróży i znaczków filatelistycznych - produktów powstałych  w Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych. Po raz pierwszy obiekty te są eksponowane nie wedle kryteriów   kolekcjonerskich  a walorów estetycznych. Funkcja użytkowa,  jaką zwyczajowo pełnią w naszym życiu, przestaje mieć tu jakiekolwiek znaczenie.

Intencją organizatorów wystawy było  wskazanie  na piękno zminiaturyzowanej formy graficznej,  projektowanej i wykonywanej przez wybitnych i znanych artystów. Piękno nieczęsto  dostrzegane, mimo że – a może właśnie dlatego - mamy z nim styczność na co dzień.

Aby w pełni unaocznić w prezentowanych na wystawie projektach banknotów odbicie tendencji obowiązujących  w sztuce, sięgnięto do przykładów najwcześniejszych emisji. Podążając  ku czasom współczesnym starano się ukazać  bogaty przekrój sztuki graficznej w małej formie. Obok banknotów kompozycje graficzne stanowią wszak ozdobę akcji, obligacji i  listów zastawnych. Mała forma graficzna  swe apogeum w dziedzinie projektowej i realizacyjnej osiągnęła wraz z wprowadzeniem i upowszechnieniem znaczków pocztowych.

Zamiarem autorów wystawy  było również -  poprzez wykorzystanie dostępnych dziś środków technicznych – ukazanie i wyeksponowanie elementów decydujących o  zakwalifikowaniu tych obiektów do grona najpiękniejszych dzieł sztuki graficznej. Dzięki zwielokrotnionym powiększeniom detali czy fragmentów kompozycji starano się zwrócić uwagę na walory  małych form graficznych. Stosując triki graficzne eliminujące teksty umieszczane na banknotach i drukach wartościowych, wyeksponowano grafikę projektowaną przez Adama Półtawskiego, Józefa Mehoffera, Ryszarda Kleczewkiego, Wacława Borowskiego i wielu innych. Dzięki temu zabiegowi  możemy poznać nieznane szerzej obszary  ich twórczości artystycznej.

Realizację  projektów powierzano zazwyczaj najwyższej klasy grawerom z pracowni grawerskiej Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych. Anonimowi,  bo najczęściej  ich prace nie były sygnowane, tu zostali nobilitowani i zaliczeni   do grona znakomitych artystów – grafików. Ich twórczości, talentom i  kunsztowi wykonawczemu w tej wąskiej dziedzinie  sztuki użytkowej – również poświęcamy tę wystawę.

W doborze obiektów kierowano się przede wszystkim ich walorami estetycznymi, podkreślającymi ich wartość artystyczną. Mamy nadzieję, że  wrażenia estetyczne będą dominować podczas oglądania wystawy, i że nie tylko miłośnicy sztuki ale  także  kolekcjonerzy odnajdą w znanych im egzemplarzach kolekcjonerskich  nie zawsze dostrzegane  piękno sztuki graficznej. Wszystkim zaś zapewne stworzy szansę dostrzeżenie wielkiej sztuki w małej formie.

Wystawie towarzyszy promocja  książki-albumu  Mała forma wielka sztuka, który  został opublikowany  staraniem  Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych.